Het aantal boeken over de Balkan als geheel is in het Nederlandse taalgebied vrijwel onbestaande. In die zin vult deze vertaling van een Engels werk een lacune. Langs de andere kant rijst de vraag of het nog zinvol is de Balkan als geheel te behandelen. Het gebied is zo disparaat qua volkeren, talen en culturen en de politieke ontwikkeling in de deelgebieden is nauwelijks vergelijkbaar. Het is dan ook een Amerikaans professor in de geschiedenis met de nodige (ook fysieke) distantie die het aandurft hierover te schrijven. En natuurlijk behandelt het de geschiedenis van de Balkan, die gedurende eeuwen onder de invloed leefde van slechts twee imperiale naties, de Osmaanse en de Oostenrijks-Hongaarse heerschappij. De auteur is zich ten dele bewust van het probleem: in de inleiding gaat het nader in op het begrip Balkan en moet constateren dat het vrij jong is. De voornaamste bedoeling van de auteur is zich te verzetten tegen de mythe dat de Balkanmens van nature wreed en gewelddadig zou zijn. Alle kwaad komt voor de auteur van de opkomst van de nationale staten en de politieke invloed van het nationalisme. Daarin willen we hem wel volgen. Mazower bouwt zijn boek dan ook grotendeels op rond die stelling, en benoemt hoofdstukken dan ook als 'Voor de natiestaat' en 'De opbouw van de natiestaat', met daartussen de wat oubollige, maar vroeger in ons onderwijs ook populaire 'Oosterse kwesties'. Veel verder gaat de analytische indeling van zijn werk overigens niet, een eerste hoofdstuk onder de titel 'Het land en zijn bewoners' niet te na gesproken. In een nawoord bespreekt de schrijver als besluit opnieuw de rol van het geweld en weer wijst hij met de beschuldigende vinger naar het nationalisme.

Helaas is zijn stelling niet geheel nieuw. In zijn analyse van het uiteenvallen van Joegoslavië -- De sloop van Joegoslavië (Li 1996, p. 767) -- komt bv. de Vlaamse Balkankenner Raymond Detrez ook al tot dit besluit. Hoewel het boek een goed beknopt en toch erudiet overzicht geeft is het dus weinig vernieuwend of verassend. Het bevat wel drie uitstekende bladzijden bibliografie, waarin alle belangrijke Engelstalige werken over de geschiedenis van de Balkan worden opgesomd. We missen slechts het Franstalige Histoire des Balkans van Georges Castellan. Het boek wordt afgesloten met een nuttig register. Uit dit alles volgt dat het werk een nuttig eerste leesboek of leerboek is voor de leek of student, maar de beter geïnformeerde lezer wat op zijn honger laat. [Robert Stallaerts] Verberg tekst

Mazower, gespecialiseerd in 19e en 20e eeuws eeuwse geschiedenis van Griekenland en auteur van 75 titels, herdrukken meegeteld, brengt een beknopte geschiedenis van de laatste eeuwen van de Balkan. Een buitengewoon erudiet werk, waarin bijzonder veel kennis is samengebald. Die kennis die je elders niet zo snel vindt, en een bepaalde stellingname maken dit boek uniek en onmisbaar voor iedereen die iets over de Balkan wil weten. Die stellingname bestaat uit aandacht voor culturele en economische aspecten, en vooral voor de invloeden van de import van staatsfilosofieën (verlichting, maar met name nationalisme) en de internationale politiek, waarbij de beeldvorming ("woeste bloeddorstige barbaren") een belangrijke betekenis gegeven wordt. De desastreuze invloed van het eeuwenlange Turkse bewind wordt wat onderbelicht gelaten, en soms een tikje ongestructureerd. Bijna een leesboek.