De hoofdtitel van het voorliggende werk is ietwat misleidend gekozen, waarschijnlijk met het oog op een breder publiek, en dat heeft zo zijn voor en zijn tegen. Voordeel is dat mensen die 'gewoonweg' in pesten zijn geïnteresseerd vanuit hun eigen ervaring of uit beroepsmatige interesse, verrast zullen worden door de uitgepuurde analyse die Marie-France Hirigoyen o.a. van het fenomeen pesten heeft gemaakt. Nadeel is dat onder deze titel een zeer gedegen studie ligt van psychisch geweld in het algemeen en dat niet alle hierin geïnteresseerden zich dit boek zullen aanschaffen.

De auteur spreekt grofweg over twee vormen van psychisch geweld, in het gezin en op het werk, en behandelt deze twee 'locaties' dan ook gescheiden. De laatste jaren is er veel te doen geweest rond pesten op het werk, maar de werkelijke horror van psychische terreur in het kerngezin, waar vooral de machtelozen, de kinderen, onder lijden, bevindt zich nog steeds in een te grote mate in de taboesfeer. De auteur legt haarfijn de mechanismen bloot die gehanteerd worden bij deze vorm van geweldpleging. Een uitstekend theoretisch deel wordt gevolgd door raadgevingen in de praktijk, wat het boek tot een absolute aanrader maakt voor al degenen die ermee in aanraking komen, zoals lesgevers, opvoeders, psychotherapeuten. Een afzonderlijk hoofdstuk is trouwens gewijd aan de psychotherapeutische mogelijkheden bij psychisch geweld. De Nederlandse uitgever heeft aan deze vertaling uit het Frans bovendien een deel toegevoegd dat de Nederlandse situatie behandelt, inclusief de wetgeving. Een zeer goed idee, al blijft het getuigen van een zekere domheid om daar niet meteen een Vlaams-Belgisch gedeelte aan toe te voegen. [Jan De Wit] Verberg tekst

Het verschil met de bekende algemenere conflictanalyses van Tannen of Watzlawick is, dat de Franse psychoanalytica Hirigoyen pathologische communicatie in perverse relaties aan de orde stelt. Overigens alleen in de volwassen context van partnerrelaties en het werk. Psychisch geweld van ouders naar kinderen komt hierbij wel ter sprake; pesten en treiteren onder kinderen blijven buiten beeld. Hirigoyen schetst een profiel van de 'pervers-narcistische' dader en van het 'masochistische' slachtoffer. Na behandeling van een profiel van pesten en treiteren in relaties en op het werk wordt de perverse relatie uitgediept. De beschrijving van het relatieverloop mondt uit in praktische tips. Hirigoyen eindigt met een inventarisatie van de mogelijkheden met betrekking tot hulpverlening en pleit voor verruiming hiervan. De eerste twee hoofdstukken passen in haar streven om het verschijnsel een groter podium te bezorgen. De rest lijkt meer relevant voor allerlei soorten betrokkenen. Hirigoyen identificeert zich met het slachtoffer en heeft (dus) oog voor de tekortkomingen van de Freudiaanse therapie. Het boek werd aangepast voor de Nederlandse situatie. Verberg tekst