Succesvol schilder Pieter Rademaker, vertegenwoordiger van de grootstedelijke witte culturele elite en de hoofdpersoon van Kader Abdolahs Op zoek naar Ramona, wil zijn dochter Ramona opvoeden tot een vrije, creatieve geest die studeert aan de kunstacademie. Zij moet dus min of meer zijn spiegelbeeld worden, maar dan een tandje beter, want opgevoed zonder de klappen die zijn moeder te verduren kreeg en die op zijn netvlies gebrand staan. Maar Ramona leeft in een andere wereld dan hij. Op de middelbare school komt ze in aanraking met Marokkaanse en Turkse medeleerlingen en alles wat van ver komt, trekt haar aan. Ze krijgt een relatie met een Marokkaanse loverboy die handelt in drugs: ze is verloren voor de kunst. Ramona raakt uit het zicht van haar vader en in de ban van een radicale imam die haar klaarstoomt als IS-bruid. Welkom in de grote stad!
Met Op zoek naar Ramona laat Abdolah zich kennen als een bestsellerschrijver die geen levende mensen op papier krijgt en …Lees verder
Succesvol schilder Pieter Rademaker, vertegenwoordiger van de grootstedelijke witte culturele elite en de hoofdpersoon van Kader Abdolahs Op zoek naar Ramona, wil zijn dochter Ramona opvoeden tot een vrije, creatieve geest die studeert aan de kunstacademie. Zij moet dus min of meer zijn spiegelbeeld worden, maar dan een tandje beter, want opgevoed zonder de klappen die zijn moeder te verduren kreeg en die op zijn netvlies gebrand staan. Maar Ramona leeft in een andere wereld dan hij. Op de middelbare school komt ze in aanraking met Marokkaanse en Turkse medeleerlingen en alles wat van ver komt, trekt haar aan. Ze krijgt een relatie met een Marokkaanse loverboy die handelt in drugs: ze is verloren voor de kunst. Ramona raakt uit het zicht van haar vader en in de ban van een radicale imam die haar klaarstoomt als IS-bruid. Welkom in de grote stad!
Met Op zoek naar Ramona laat Abdolah zich kennen als een bestsellerschrijver die geen levende mensen op papier krijgt en grossiert in clichés. Pieter Rademakers is op het eerste gezicht een interessant personage, maar hij wordt potsierlijk als blijkt dat zijn muzieksmaak in de jaren zeventig is blijven steken, zijn succesvolle schilderijen tot het kubisme behoren (een kunststroming die honderd jaar geleden al ter ziele was gegaan), en zijn exposities in het Rijksmuseum plaatsvinden (een museum dat geen hedendaagse kunstenaars tentoonstelt). Rademakers woont in Amsterdam maar is nog nooit in de 'probleemwijk' Amsterdam-West geweest en realiseert zich plots, achter zijn flesje bier, 'dat hij midden in het proces van die veranderingen stond'. Zou Kader Abdolah in de afgelopen decennia weleens in Amsterdam zijn geweest, vraag je je af.
Wat wel aardig is, is dat Pieter zich in de zoektocht naar zijn dochter hecht aan een paar mensen die hij anders nooit ontmoet zou hebben: de Ethiopische illegale vluchteling en kunstenaar Isayas, die Pieter leert dat hij stoere, mannelijke taal moet gebruiken om Ramona terug te eisen, en het Turkse meisje Ayse, die Pieters schildermodel en minnares zal worden. Verandert Pieter daardoor zelf ook? Nee, hij wordt vooral uitgedaagd 'man' te zijn en een nog grotere oetlul te worden dan hij al was.
Abdolah weet hoe het werkt als hij schrijft dat negentiende-eeuwse Franse en Britse schilders slechts 'het beeld dat westerse mannen van oosterse vrouwen hadden' portretteerden in hun schilderijen van hamams. Het vreemde is dat hij precies hetzelfde doet als die verfoeide mannen. Zijn goede bedoelingen om 'de essentie van deze tijd' en 'een pleidooi voor de kracht en de schoonheid van een veranderend Nederland' te schetsen zijn niets meer dan een stap terug in de tijd. Vrouwen en meisjes zijn in Op zoek naar Ramona slechts iemands vrouw, moeder of dochter en moeten door mannen beschermd worden, of ze nou Turks, Marokkaans of Nederlands zijn. Tussen Ayses werk als prostituee door vindt ze niets fijner dan het huis van Pieter schrobben en eten voor hem maken. Als ze kookt noemt Abdolah haar 'een waardige vrouw onder deze twee kunstenaars'. Pieter ziet Ayse tot zijn eigen verbazing als 'meer dan een vrouw. Hij zag haar eerder als mens'. Nee maar! Ayse komt zo geen stap verder dan Eliza Doolittle, het bloemenmeisje dat door een man tot dame wordt gekneed in My fair lady (1964).
Pieter beseft dat hij 'altijd een meisje als Ayse had gewild' als hij 'troostend haar jonge borsten kuste terwijl ze hem omarmde en zachtjes huilde'. Zij verzet zich 'lachend' terwijl hij haar op haar rug op bed duwt en haar 'als een beest vasthield en haar op haar blote schouders, haar hals, haar borsten kuste.' Gewillig geeft ze zich over. Dat is volgens het motto van dit boek, waar de schrijver zélf aan het woord is, ook het lot van Ramona: 'Ze is het licht van mijn leven. Ramona is nu bij mij. Ze is veilig en gelukkig, dat heeft ze me zojuist verteld.' Maar veilig is ze niet, want Abdolah weet vast dat 'het licht van mijn leven' de fluisterwoordjes zijn van pedofiel Humbert Humbert over Lolita. Een meisje van de leeftijd van je dochter onderwerpen, dat heet dus in Abdolahs universum 'liefde'.
Prometheus, 336 blz, 22,50 € (e-boek 13,99 €).
Verberg tekst
