Met zijn derde roman doet Ilja Leonard Pfeijffer een greep naar de sterren: een roman schrijven die alle romans overbodig maakt. Thema is de verhouding tussen het zgn. ware leven en de fictie. Bijna dertig verschillende vertellers (tevens personages) breien mee aan het verhaal en ook de stijlen wisselen navenant. De belangrijkste plaatsen van handeling zijn: café Burgerzaken in Leiden, waar Ilja Leonard Pfeijffer vergeefs probeert alwetende verteller te zijn en de serveerster Marinda te versieren, Rusland in een onbepaald verleden, waar tweede luitenant Ferdinand Boeb heldhaftig oorlog wil voeren, en Napels waar de Nederlandse schrijfster Eugenie van Zanten op de vlucht voor Nederlandse burgerlijkheid met nieuwe minnaars een authentiek leven wil opbouwen. Zonder uitzondering zijn ze op zoek naar het ware leven, al beseffen ze dat dat veel weg heeft van een roman. Iedereen spiegelt zich aan geprefabriceerde fictieve personages en verhalen waarnaar het leven kan worden gemodelleerd. Het thema "dat alles wat voor waar en echt wordt gehouden, een imitatie is van al wat op voorhand is verzonnen", loopt als een basso continuo door het boek: "Wij worden geleefd. Anderen leven ons. Anderen scheppen ons naar hun beeld. Anderen schrijven ons verhaal".

Dit is niet alleen een oeverloos erop los fabulerende, maar ook een zelfcommentariërende roman. Alles wordt de lezer uit handen genomen. Zelfs het verband tussen de omslagillustratie (Géricaults Vlot van de Medusa) en het verhaal wordt toegelicht -- we dobberen op het vlot van de geschiedenis --, de status van de vertellers wordt narratologisch gecommentarieerd en de recensenten krijgen mee waar ze op moeten letten. Een recensent die niet opmerkt dat er 'poep' in het boek staat, deugt niet. Omdat de auteur blijkbaar van alle ruiven wil eten, voegt hij een flinke scheut Dan Brown-achtige complottheorie aan zijn verhaal toe. En omdat hij de overtuiging is toegedaan "Het lijkt pas ergens op als het ergens op lijkt", hanteert hij rijkelijk het intertekstuele zoutvat, met citaten van Shakespeare en Nijhoff tot Humphrey Bogart en Lennart Nijgh. De lezer wordt geregeld vergast op kookrecepten ("Wij leven volgens recept"!), blijkbaar omdat de auteur ook het schrijven beschouwt als koekenbak. Pfeijffers verbale hoogbegaafdheid speelt hem lelijk parten. Het dwarse statement dat "de tijd van de grote verhalen is aangebroken" en de visionaire waarschuwing "de oorlog staat voor de deur" kunnen niet verbergen dat het boek van clichés aan elkaar hangt, ook waar het nieuwe inzichten pretendeert te brengen. Het pijnlijke van Pfeijffers branie is dat wat hij hier als een bravourestuk naar voren wil schuiven, een paar eeuwen geleden véél geestiger is gedaan -- in Denis Diderots Jacques le Fataliste en Laurence Sternes Tristram Shandy. Daarmee vergeleken is Het ware leven, een roman een erg overbodig boek.



[Erik de Smedt] Verberg tekst

Een experimentele roman die o.a. Dan Brown, Tolstoj en de middelbare damesroman parodieert. Een tweede luitenant doolt met een leger figuranten op een eindeloze Russische vlakte, een schrijvende middelbare bibliothecaresse is in Napels op zoek naar zichzelf, er is een mysterieus medaillon, er zijn de auteur en de serveerster en nog vele andere(n), die samen een punt maken: het ware, bewuste, van echte keuzes aan elkaar hangende leven is een fictie, of er tenminste sterk op gebaseerd. De 26 personages die als verteller telkens de macht overnemen, saboteren hun verhaallijnen en halen de voorspelbaarheid van de fictie weer onderuit. De auteur – classicus, recensent, bekroond romancier en dichter – geeft zichzelf bloot, en maakt zijn punt, dwars door de literaire verwijzingen, grollen en teleurstellingen heen. Nu eens slaat het evenwicht wel door naar de grap, naar de lichtheid, dan weer naar de academische component en de literatuurkritische moraal, maar steeds prikkelt en vermaakt dit boek. Vrij kleine druk. Verberg tekst